Stimmung – czyli cały Maksymilian Gierymski [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 7 Sie 2020

Maksymilian Gierymski – syn dozorcy terenów należących do szpitala wojskowego, urzędnika carskiego średniej rangi, muzykalnego domowego tyrana.

czytaj dalej

Nie tylko poeta. Rysunki Krzysztofa Kamila Baczyńskiego

utworzone przez Małgorzata Bednorz | 1 Sie 2020

Człowiek-legenda, najwybitniejszy poeta z „pokolenia Kolumbów”, poeta Apokalipsy spełnionej, ale także sprawny rysownik – Krzysztof Kamil Baczyński.

czytaj dalej

Niespokojne wizje Edmunda Monsiela

utworzone przez Małgorzata Bednorz | 1 Lip 2020

Późniejsze dramatyczne wydarzenie w historii wioski – zbiorowa egzekucja w roku 1942, zdecydowanie wpłynęła na psychikę i dalsze życie Edmunda Monsiela.

czytaj dalej

DNA artysty, czyli o dziedziczeniu talentu

utworzone przez Karolina Bańkowska | 23 Cze 2020

Czy lepiej pójść w ślady rodzica i zająć wygodne miejsce na przetartym już szlaku czy wbrew przeciwnościom zrobić coś rewolucyjnego?

czytaj dalej

Powrót Wacława Koniuszki [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 5 Cze 2020

Wacław Koniuszko niczego w życiu nie zaniedbał. Nie zakopywał talentu. Zwiądłby od razu, gdyby nie pomoc kolegów artystów.

czytaj dalej

Powrót Wacława Koniuszki [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 29 maja 2020

Rozgłos miał, sława już podchodziła. Pierwszy poważny atak choroby zniweczył wszystkie plany Wacława Koniuszki. To nie wszystko.

czytaj dalej

Czy nie wiemy czegoś o Wyspiańskim? [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 16 maja 2020

Wyspiański – niewysoki, z pozoru skromny, ale dumny student z Krakowa kontynuował nad Sekwaną rozpoczęte u Matejki studia malarskie.

czytaj dalej

Czy nie wiemy czegoś o Wyspiańskim? [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 9 maja 2020

Nazwano go czwartym wieszczem, jego zasług dla polskiego dramatu nie da się przecenić, już wiemy więc, że mowa o Stanisławie Wyspiańskim.

czytaj dalej

Szymon Kobyliński. Ojciec polskiej karykatury

utworzone przez Małgorzata Giermaz | 6 maja 2020

Kobyliński: „Każda miłość polega nieodmiennie od tysiącleci na tym samym: na myśleniu o obiekcie uczuć intensywniej, niż o własnej korzyści”.

czytaj dalej

Roman Kochanowski. Krakowianin w Monachium [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 24 Kwi 2020

Mógłby ktoś powiedzieć, że Roman Kochanowski jako twórca żył poza czasem. Tyle się przetaczało w sztuce, a on nic, tylko te swoje pejzaże.

czytaj dalej

Roman Kochanowski. Krakowianin w Monachium [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 16 Kwi 2020

Roman Kochanowski odpisał Czapskiemu na te słowa: „Tak zwana sława to dym dobry, ale do wędzenia kiełbas, grubo krajanych”.

czytaj dalej

Kramsztyk. Ślad losu w dziełach [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 26 Mar 2020

Najpiękniejszy portret kobiecy pędzla Romana Kramsztyka dziś oglądamy, niestety, w wersji czarnobiałej. Figuruje on w katalogu polskich strat wojennych.

czytaj dalej

Kramsztyk. Ślad losu w dziełach [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 21 Mar 2020

Gdy warsztat nie stanowił już dlań problemu, oglądanie arcydzieł w muzeach Monachium, Wiednia, Berlina i Paryża stało się jego właściwą Akademią.

czytaj dalej

Tatry w sztuce polskiej [część II]

utworzone przez Małgorzata Bednorz | 12 Mar 2020

Apogeum zainteresowania Tatrami przypada na okres modernizmu – Tatry zajęły pozycję centralną, a Zakopane stało się wtedy stolicą kulturalną.

czytaj dalej

Zawsze zaskakujący Mehoffer [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 21 Lut 2020

Należał do najbardziej pracowitych artystów Młodej Polski. Nie powtarzał się w swojej sztuce; oddawał zamówione dzieło w pełni świeżości.

czytaj dalej

Zawsze zaskakujący Mehoffer [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 13 Lut 2020

Znakomity rysownik, biegły w swej sztuce malarz, rozważny Józef Mehoffer, z pozoru zdeklarowany mieszczuch, zaskoczył wszystkich obrazem „Dziwny ogród”.

czytaj dalej

Tatry w sztuce polskiej [część I]

utworzone przez Małgorzata Bednorz | 31 Sty 2020

„Góry malować można i wiele ich stron w zupełności w obrazie okazać, wywołać doskonałe wrażenie ich malowniczości, ich kształtu i barwy.”

czytaj dalej

Jan Stanisławski: „Światło to dusza świata” [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 16 Sty 2020

„… żebym miał kąt z bożej łaski, / maleńki jak te obrazki, / co maluje Stanisławski / z jabłoniami i bodiakiem / we złotawem słońcu takiem…”.

czytaj dalej

Jan Stanisławski: „Światło to dusza świata” [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 9 Sty 2020

Jan Stanisławski kojarzy się z „wielki malarzem małych obrazków”. A i owszem – ale zanim doszedł do mistrzostwa, musiał się sporo nabiegać po rusztowaniach.

czytaj dalej

Nieustannie oczarowany [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 29 Gru 2019

Weiss miał dobre życie – kochał i był kochany, znajdował wspólny język z żoną, Aneri, również malarką, był zamożny i zabezpieczony, a jednak…

czytaj dalej

Nieustannie oczarowany [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 24 Gru 2019

Młody Weiss z końcem XIX wieku należał do grupy żarliwców, zafascynowanych zarówno Przybyszewskim, jak i jego żoną Dagny Juel.

czytaj dalej

Niekarykaturalny karykaturzysta [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 4 Gru 2019

Zajrzyjmy do gabinetu karykatur Sichulskiego. Tableau! Jan Kasprowicz chodzi po górach, widząc je pod podeszwami butów jako zakorkowane szyjki butelek.

czytaj dalej

Niekarykaturalny karykaturzysta [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 20 Lis 2019

Sichulskiemu, który zamieszkał w hotelu Karpowicza, Ludwik Solski poradził, żeby już nie zapełniał nietrwałych serwetek buziami współbiesiadników.

czytaj dalej

Modelki Podkowińskiego i klątwa „Szału” [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 8 Lis 2019

Ten sam Podkowiński, który w bliskości pani Ewy K. stworzył afirmujące życie impresjonistyczne pejzaże, jawi się w „Szale” jako prekursor symbolizmu.

czytaj dalej

Modelki Podkowińskiego i klątwa „Szału” [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 7 Lis 2019

To, co Władysław Podkowiński zrobił w Warszawie 24 kwietnia 1894 roku, wywołało burzę komentarzy, ale nie wyjaśniło motywu jego postępku.

czytaj dalej

Uniwersalność konserwatysty [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 3 Lis 2019

Zamieszkał we własnym, wygodnym domu na Zwierzyńcu. I to było, po perypetiach, najżyźniejsze dwudziestolecie Wlastimila Hofmana.

czytaj dalej

Uniwersalność konserwatysty [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 30 Paź 2019

Starannie wykształcony w dziedzinie malarstwa, oprócz opanowania warsztatu osiągnął wysoki poziom świadomości artystycznej.

czytaj dalej

Leopolski – Rembrandt polski [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 18 Paź 2019

W szeregu artykułów zarzucał Leopolskiemu… niewłaściwy wybór tematów! Twierdził, że kolega powinien dać sobie spokój z obrazami historycznymi.

czytaj dalej

Leopolski – Rembrandt polski [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 10 Paź 2019

Z polskiej rodziny szlacheckiej o austriackich korzeniach, dla sztukiporzucił karierę adwokata, potem prawie dziewięć lat poświęcił studiom malarskim.

czytaj dalej

Co wyczuł Wyczół [część III]

utworzone przez Marek Sołtysik | 26 Wrz 2019

Wyczółkowski nie był i nie będzie ilustratorem czyjejś idei. Pozostał wierny własnej wizji ubranej w oryginalną formę.

czytaj dalej

Co wyczuł Wyczół [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 23 Wrz 2019

Autolitografie, oleolitografie, akwatinty, fluoroforty, druk płaski, druk wklęsły, sztuka wytrawiania, odbijania grafik, i najważniejsze: rysowanie.

czytaj dalej

Co wyczuł Wyczół [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 18 Wrz 2019

Nie ukrywał malarskiego gestu. Jak Delacroix, jak Goya, jak Piotr Michałowski. Podobnie jak malarscy bracia poprzednicy, szedł za światłem.

czytaj dalej

Witold Pruszkowski. Tragiczny prekursor [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 30 Sie 2019

Rozpoznano go. Omdlałego, świetnie ubranego mężczyznę z twarzą w bandażach zabrało z restauracji na dworcu w Peszcie Pogotowie Ratunkowe.

czytaj dalej

Witold Pruszkowski. Tragiczny prekursor [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 29 Sie 2019

Artysta miał wszystko. W jednej chwili stracił to, co napędzało jego egzystencję. Los, tak szczodry, dał mu teraz potężną dozę cierpienia.

czytaj dalej

Widmo Ludwika de Laveaux [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 24 Sie 2019

Nie będzie sielanki. De Laveaux ma na warsztacie serię obrazów o tragicznej wymowie. Morze, które wyrzuca na brzeg ciemny, brunatnosiny kształt.

czytaj dalej

Widmo Ludwika de Laveaux [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 21 Sie 2019

Jeden z tych, którzy nad majsterszulę Matejki przedkładali „bajecznie kolorowe” pejzaże Bronowic ze sztafażem z młodych chłopek.

czytaj dalej

Piętnaście lat z życia polskiej malarki [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 8 Sie 2019

Niebawem namaluje „Murzynkę”. Zarówno ruch postaci, jak i kolorystyka obrazu przywodzą na myśl malarstwo Delacroix. Nie sam temat, nie egzotyka. Wyraz!

czytaj dalej

Piętnaście lat z życia polskiej malarki [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 1 Sie 2019

Nie uważała się za emancypantkę, ruch sufrażystek nie robił na niej wrażenia, a jednak sposób jej bycia ująłby ultrapostępowe niewiasty.

czytaj dalej

Najsłynniejszy polski akwarelista [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 17 Lip 2019

Nie był człowiekiem szczęśliwym, życie nie szczędziło mu ciosów, w malarstwie jednak nie pozostawił złowrogiej, fioletowawej czerni.

czytaj dalej

Najsłynniejszy polski akwarelista [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 11 Lip 2019

Trzeba by kilkunastu chłopów na schwał, żeby działać na tylu różnych polach i osiągnąć to, czego dokonał Fałat-artysta, Fałat-pedagog, Fałat-społecznik, Fałat-żołnierz.

czytaj dalej

Wtopiona w płótno – Jan Matejko w Turcji

utworzone przez Marek Sołtysik | 4 Lip 2019

Matejko w tej podróży „zażył morza”. Będzie wiedział, jak je namalować w nietypowych kompozycjach, potraktowanych niby szkicowo, ale z potężną dozą ekspresji.

czytaj dalej

Czuły siłacz. O Jacku Malczewskim [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 19 Cze 2019

Gdyby byli razem, ogrzałaby dłońmi, jak dawniej, jego oczy. Bez niej wizjonerskie źrenice przyjmowały coraz mniej światła.

czytaj dalej

Czuły siłacz. O Jacku Malczewskim [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 13 Cze 2019

„Gdybym nie był Polakiem, nie byłbym artystą”, ale wiemy, że ten patriota z całym swym poetyckim wnętrzem był przede wszystkim malarzem.

czytaj dalej

Wolność Olgi Boznańskiej [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 6 Cze 2019

Kpiła z krytyków, którzy próbowali ją upchnąć w szufladkę z impresjonizmem. Przecież nie malowała w plenerze. Najwyżej etiudę pejzażową, z okna.

czytaj dalej

Wolność Olgi Boznańskiej [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 30 maja 2019

Wszyscy, którzy ją znali, nie mogli się nadziwić, że aż tak się zmieniała z chwilą zawiązania fartucha, ustawienia blejtramu na sztaludze, przygotowania palety i uchwyceniu pędzla.

czytaj dalej

Powrót Edwarda Okunia [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 20 maja 2019

Studiował sztuki piękne w pracowniach dobrych malarzy pedagogów w Warszawie, Krakowie, w Monachium i w Paryżu; wszędzie nie dłużej niż rok. Rozsadzał go temperament, śpieszno mu było do pracy na własny rachunek…

czytaj dalej

Powrót Edwarda Okunia [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 16 maja 2019

Wrażliwy, reagował nie tylko na drgnienia własnej duszy, lecz i na kwestie żywo obchodzące społeczności z obu stron globu.

czytaj dalej

Po orbicie Kossaków [dodatek nadzwyczajny!]

utworzone przez Marek Sołtysik | 15 maja 2019

Lista uczniów i naśladowców Klanu Kossaków będzie się jeszcze wydłużać. Tymczasem jesteśmy świadkami kolejnej intrygującej zagadki, za którą kryją się bez wątpienia ludzkie dramaty.

czytaj dalej

Żar Maurycego Gottlieba [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 29 Kwi 2019

„Jak ja głęboko pragnę wyeliminować wszelkie uprzedzenia wobec moich ludzi! Z jaką zachłannością usiłuję wykorzenić nienawiść otaczającą dwa narody.”

czytaj dalej

Żar Maurycego Gottlieba [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 26 Kwi 2019

Gottlieb odparował: – „Wprawdzie naśladuję Matejkę, lecz mimo to należę do najlepszych w Akademii, co sam pan profesor stwierdził w moim świadectwie!”.

czytaj dalej

Niepokorny – o Xawerym Dunikowskim

utworzone przez Alicja Francikowska | 14 Kwi 2019

„W całej szkole miałem najgorsze stopnie z rysunków. Mój nauczyciel za głowę się chwycił, kiedy się dowiedział, że zostałem profesorem akademii.”

czytaj dalej

Po orbicie Kossaków [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 10 Kwi 2019

„Jerzy stał się więźniem pracowni, z której już nie mogło nic wyjść, jak sam mówił, prócz knotów przeznaczonych na długi, wydatki domowe i zobowiązania” – a jednak, co widać po owocach, gleba Kossakówki nawet w złym czasie nie była jałowa.

czytaj dalej

Po orbicie Kossaków [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 4 Kwi 2019

Jerzy Kossak uczył się malarstwa w pracowni ojca, sławnego Wojciecha Kossaka, wykształconego artystycznie w Paryżu, Krakowie i Monachium.

czytaj dalej

Po pierwsze: malarz [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 27 Mar 2019

Krakowski autorytet, artysta i pedagog, Wojciech Korneli Stattler, wyraził się o Michałowskim, że „malarstwo nie zaspokajało go wcale”.

czytaj dalej

Po pierwsze: malarz [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 23 Mar 2019

Tylko szesnastoletni uczeń krakowskiej Szkoły Sztuk Pięknych, Jan Matejko, ujrzawszy na wystawie olejny obraz Michałowskiego, wykrzyknął z entuzjazmem: – „Malowane wściekłą techniką!”.

czytaj dalej

Józef Brandt z Warszawy – generał malarstwa [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 15 Mar 2019

Tłumy radomian żegnały malarza. Bo to był jeszcze czas – wprawdzie schyłkowy – kiedy kochano artystów.

czytaj dalej

Józef Brandt z Warszawy – generał malarstwa [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 13 Mar 2019

„Józef Brandt z Warszawy” – tak sygnował swoje rozchwytywane obrazy najważniejszy malarz polskiej kolonii artystycznej w Monachium.

czytaj dalej

Szczęście Mojżesza Kislinga [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 4 Mar 2019

Tysiące, bez przesady, zamówień. Nie tylko na portrety, także na odważne akty, do których artyście pozują bogate damy. Te akty, których nie wolno reprodukować, ozdobią prywatne rezydencje.

czytaj dalej

Szczęście Mojżesza Kislinga [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 28 Lut 2019

Nazywano go Królem Montparnasse’u. Był znakomitym, pracowitym malarzem. Potrafił tworzyć nawet wtedy, gdy jego pracownia była pełna pijących i tańczących gości.

czytaj dalej

Między przepaścią a słońcem [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 18 Lut 2019

W połowie lat trzydziestych XX w. malował kilkadziesiąt sporych olejnych pejzaży przemysłowych, formą przywodzące na myśl Nową Rzeczowość.

czytaj dalej

Między przepaścią a słońcem [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 15 Lut 2019

… Przez dziewiętnaście godzin wisiał w powietrzu, uczepiony południowej ściany Zamarłej Turni w oczekiwaniu na pomoc lub na zgon.

czytaj dalej

Całe życie to malarski gest [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 4 Lut 2019

Zdarzało mu się stanąć przed studium, nad którym uczeń pracował od miesiąca, zetrzeć pozostałości świeżej farby i w pięć minut zbudować na tym płótnie pyszny obraz.

czytaj dalej

Całe życie to malarski gest [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 1 Lut 2019

Mówiono o nim, że ma „dar jasnowidzenia postaci”. Nie robił studyjnych szkiców, starał się natomiast przebywać w otoczeniu osoby, którą ma portretować. Obserwował bez ostentacji.

czytaj dalej

Zagadka Unierzyskiego

utworzone przez Marek Sołtysik | 24 Sty 2019

Odważna kompozycja, świetnie wyczute pasmo srebra między niebem a horyzontem, mistyczne oświetlenie – wszystko to w dziele, powiedzmy dziś, prekursora hiperrealizmu pociągało niezwykłością klimatu.

czytaj dalej

Muzy Stanisława Wyspiańskiego

utworzone przez Alicja Francikowska | 27 Gru 2018

W czasie pozowania do portretu (po lewej) zainteresowała Wyspiańskiego zmiana rysów, jaka nastąpiła u dziewczynki pod wpływem zmęczenia. Zamiast jej dać wypocząć, zrobił jej portret w tym stanie drugi raz, na tym samym kartonie. Rysy na drugim portrecie (po prawej) są jakby nieco zgrubiałe, wstążka osunęła się, włosy rozplotły.

czytaj dalej

Aleksander Gierymski. Nikt nie liczył na arcydzieło [część II]

utworzone przez Marek Sołtysik | 14 Gru 2018

Wystarczy podejść w muzeum do obrazu i przypatrzyć się z bliska grze wirujących drobin to miękkich uderzeń pędzla, to ostrych, drobnych konturów, wyskakujących z tłustego impastu na powierzchnię płótna.

czytaj dalej

Aleksander Gierymski. Nikt nie liczył na arcydzieło [część I]

utworzone przez Marek Sołtysik | 13 Gru 2018

Żadnych ideologii! Stanisław Witkiewicz powie, że twórca Trąbek przetapia farbę na blask światła, na drganie, przenikanie się barw okolonych powietrzem.

czytaj dalej

Kurtyny Teatru Słowackiego w Krakowie

utworzone przez Karolina Bańkowska | 28 Lis 2018

Wbrew oczekiwaniom organizatorów konkursu na kurtynę dla teatru miejskiego przedsięwzięcie to nie wzbudziło większego zainteresowania wśród artystów, a szczególnie tych „wielkich nazwisk”, na których najbardziej zależało pomysłodawcom.

czytaj dalej

Firma portretowa S. I. Witkiewicz

utworzone przez Alicja Francikowska | 21 Paź 2018

„Firma podejmuje się wykonania portretów poza lokalem firmowym jedynie w wypadkach wyjątkowych (choroba, podeszły wiek itp.), przy czym zagwarantowana musi być firmie skrytka, w której można by pod kluczem przechowywać nieukończony portret”.

czytaj dalej