Edward Okuń „Chrystus śnieżny”, 1929 rok,
źródło: Agra-Art

Przedziwnie się układają pośmiertne losy artystów. Zaginione płótno Edwarda Okunia Chrystus śnieżny odnalazło się niedawno na rynku antykwarycznym.

Powstałe w 1929, ostatnio było wystawione  w 1932 w Londynie.

Sensacja. A przecież przez cztery powojenne dekady mało kto interesował się spuścizną artysty. Symbolizm połączony z dekoracyjnością – „to nie to” ani w latach socrealizmu, ani w epoce tryumfującego malarstwa materii. Właśnie dziś, gdy Okuń wrócił do łask, trochę surrealny, trochę niekiedy hiperrealista – zwłaszcza w pejzażach włoskich malowanych z trudnej do wychwycenia perspektywy, i kiedy feerią barw zdobył wysokie miejsce w sztuce polskiej – „wypływa” Chrystus śnieżny.

Obraz przesycony mistycyzmem, dziwny, malowany bez specjalnej dbałości o powierzchnię malarską, wyjątkowo odważny, bo ocierający się, łagodnie mówiąc, o banał, ale wstrząsający, powstał w okresie, gdy Edward Okuń (1872–1945) z małżonką po ćwierćwieczu życia w Rzymie, z wypadami na Capri do Sorrento, Padwy, Ferrary, Rawenny i Sieny, od ośmiu lat mieszkał na stałe w niepodległej Polsce.

Kompozycja, malowana z okna kamienicy Okuniów na Rynku Starego Miasta w Warszawie, to niezwykła weduta. Miedzy oknem malarza a widoczną naprzeciw stroną Dekerta – Ukrzyżowany. Trudno określić, w którym miejscu w sensie perspektywicznym ustawiony jest krzyż. Zewsząd widoczny,  chyba nadnaturalnie wielki; można by pomyśleć, że to polichromowana drewniana figura, gdyby nie to, że Chrystus krwawi. Z krwi powstają róże. Róże układają się na śniegu. Aura zimowego popołudnia; wzmaga się mróz, przechodnie pilnują swoich spraw, chronią się przed chłodem, opatuleni nie zauważają cudownego zjawiska.

Edward Okuń, „My i wojna”, lata 1917-1923, źródło: Muzeum Narodowe w Krakowie

Edward Okuń, „Pejzaż południowy z Dubrownika”, 1930 rok,
źródło: Muzeum Narodowe w Warszawie

Edward Okuń „Musica sacra”, 1915 rok,
źródło: Agra-Art