Projekt przebudowy wzgórza wawelskiego stworzony z potrzeby serca. Akropolis Stanisława Wyspiańskiego i Władysława Ekielskiego.

Wzgórze wawelskie.

Rok 1904. Polska nie istnieje od ponad stu lat, Kraków jest częścią Austro-Węgier. Od ponad stu lat wzgórze wawelskie zajęte jest przez obce wojsko. Jednak podjęta została decyzja o przeniesieniu wojska gdzie indziej i oddaniu wzgórza w ręce polaków. Jaka w mieście musiała nastać radość, gdy władze miasta doprowadziły do odzyskania tego historycznego miejsca! Bez ani jednego wystrzału czy walki zbrojnej. W latach 1905-1907 żołnierze wyprowadzali się z Wawelu.

Wyrażając tę radość oraz poczucie misji, jesienią 1904 roku Stanisław Wyspiański zaprosił Władysława Ekielskiego do współpracy nad osobistym projektem. Zapragnął na nowo zaaranżować wzgórze wawelskie. Nikt go nie prosił, nikt mu nie płacił. To wynikało z potrzeby serca.

Projekt otrzymał nazwę Akropolis. Cytując W. Ekielskiego: “Podobnie jak na ateńskiej Akropolidzie, mieszczącej w sobie wszystką wiarę i wszystkie świętości Greków, Wawel mieści w sobie wszystkie nasze świętości i nasze wiary…”. Jak tę ideę wyrazili przestrzennie?

Wyobrazili sobie tę przestrzeń jako nie tylko miejsce pamięci narodowej, ale także centrum władzy odrodzonej Polski oraz ośrodek sportu. Mieli szczytne założenie, aby pozostawić niezmieniony zamek królewski oraz katedrę. Jednak to, co wymyślili dla połowy wzgórza wawelskiego to istne szaleństwo.

Według zamysłu, na wzgórzu znajdowałyby się poza katedrą i Zamkiem królewskim także: budynek Muzeum Narodowego, budynek Senatu, apartamenty królewskie, Izba Posłów, siedziba Akademii Umiejętności, gimnazjum, dwa odbudowane kościoły: Św. Jerzego i Św. Michała. To nie wszystko. Autorzy przewidzieli także zabudowania na zboczu wzgórza: grecki amfiteatr i stadion do zawodów sportowych.

Projekt powstał po kilku spotkaniach autorów. Jego założenia i kilka rysunków zostały wydane przez Władysława Ekielskiego w 1908 roku, pod tytułem „Akropolis. Pomysł zabudowania Wawelu”. Całość można przeczytać i zobaczyć na stronie internetowej wikisource.
Wizja została zrealizowana w formie makiety, którą można zobaczyć na wystawie Kraków Odzyskany (wystawa otwarta tylko w poniedziałki w godzinach 9.30-13.00).