Co ukształtowało Jana Matejkę? Co działo się w Krakowie gdy był dzieckiem i młodzieńcem?
Ulica Floriańska 44 – Dom Jana Matejki
Jesteśmy pod domem artysty, tutaj znajduje się muzeum mu poświęcone, powstałe już dwa lata po jego śmierci.
Z zewnątrz wygląda dokładnie tak jak artysta go przebudował dla swojej rodziny. Możemy tylko wyobrażać sobie jak wyglądała wcześniejsza wersja, XVI wieczna kamienica należąca do rodziny matki Matejki. Tutaj urodził się i wychował wśród dziesięciorga rodzeństwa.
Wychowywał się w samym sercu Krakowa, w którym działo się niemało.
Co mogło wpływać na twórczość Matejki? W jakich burzliwych czasach żył?
Postaram się skrótowo pokazać jak wiele zmian dochodziło wokół Jana Matejki jeszcze przed tym jak otrzymał złoty medal na wystawie w Paryżu w 1865 roku, za obraz “Kazanie Skargi”.
Fragment fasady Domu Jana Matejki przy ulicy Floriańskiej, źródło: archiwum autorki
Urodził się w Krakowie w 1838 roku. Kraków był wtedy państwem! Może nie w pełni niezależnym, ponieważ pozostawało pod kontrolą trzech zaborców, jednak państwem utworzonym na Kongresie Wiedeńskim – o nazwie Wolne Miasto Kraków.
Gdy miał 8 lat – w 1846 roku w Krakowie wybuchło powstanie, nazywane później Powstaniem Krakowskim. Po nim władzę w mieście przejęła Austria.
Gdy miał 10 lat – w 1848 roku podczas krakowskiego epizodu Wiosny Ludów wojsko Austriackie bombardowało z Wawelu śródmieście.
Jan Nepomucen Głowacki (1802-1847) „Widok Wawelu od północnego zachodu”, 1847 rok (?), źródło: Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu
Gdy miał 12 lat – w 1850 roku duża część śródmieścia spłonęła w jednym z największych pożarów w historii miasta. Spłonęły między innymi kościoły ojców franciszkanów i dominikanów.
1852-1858 szkolił się w Krakowskiej Szkole Sztuk Pięknych – jednym z jego nauczycieli był Władysław Łuszczkiewicz – słynny krakowski konserwator zabytków.
Gdy miał 25 lat – w 1863 roku wybuchło Powstanie Styczniowe w którym nie mógł walczyć, jednak wspomagał je finansowo i woził broń.
Gdy miał 26 lat – w 1864 roku skończył malować “Kazanie Skargi” za które w kolejnym roku w Paryżu otrzymał złoty medal.
Jan Matejko nie tylko uwieczniał na obrazach historię, był także jej świadkiem.
Fragment aktualnej wystawy w Muzeum Jana Matejki. Na portrecie grupowym jest przedstawiony ojciec Jana Matejki – Franciszek Ksawery Matejko, sam Jan (w lewym górnym rogu) i dwójka jego rodzeństwa, źródło: archiwum autorki
Autor: Klaudia Ziobro
Krakuska z dziada pradziada i z zamiłowania. Poszukiwaczka miejskich szczegółów i śladów historii. Z wykształcenia manager, z wyboru przewodnik po Krakowie. Współtwórca Ciekawych Krakowa.
Ulubiony artysta: Stanisław Wyspiański
zobacz inne teksty tego autora >>