Lista nie tylko uczniów, lecz także naśladowców Klanu Kossaków – działających chyba do dziś – będzie się jeszcze wydłużać. Tymczasem jesteśmy świadkami kolejnej intrygującej zagadki, za którą kryją się bez wątpienia ludzkie dramaty.

Otóż w oficjalnych notach aukcyjnych, dotyczących życia i twórczości omawianego tu niedawno Mariana Nowickiego (Po orbicie Kossaków, cz. I) czytamy, że ten wyjątkowo utalentowany artysta, może zbyt mocno pozostający pod wpływem Wojciecha i Jerzego Kossaków, stał się jedną z pierwszych ofiar II wojny światowej: zmarł w niemieckim hitlerowskim obozie koncentracyjnym w Gusen.

Marian Nowicki "Biała bluzka", 1945 rok, źródło: Rempex

Marian Nowicki „Biała bluzka”, 1945 rok, źródło: Rempex

Z jakich źródeł korzystano gdy podawano ten  fakt? Trudno dociec. Nie mając do czynienia ze szczegółowymi opracowaniami naukowymi, bo rzadko one obejmują artystów, których twórczy wizerunek nie zdążył się wykrystalizować – a mając w notowania aukcyjnych mały portret kobiecy Biała bluzka, sygnowany „Marian Nowicki / 1945, Linz”, możemy się najwyżej domyślać… Artysta, w uznaniu maestrii i sprawności warsztatowej, mógł zostać „wypożyczony” z obozu, żeby namalować portrecik młodej blondynce, krewnej, żonie lub kochance oficera z komendy obozu.

Z KL Mauthausen-Gusen do Linzu było 20 km.

Obóz wyzwolono w maju 1945. Więc jeszcze inna możliwość: wycieńczony czterdziestoletni artysta trafił pod troskliwą damską opiekę. I żył, może nawet szczęśliwie, z dala od kraju.

Pozostaje otwarte pytanie, jakim sposobem trafiła do Salonu Dzieł Sztuki Connaisseur, jako oferta, praca pt. Kulig sygnowana „Marjan Nowicki / 1957”, a następnie kompozycja figuralna Spotkanie, sygnowana „Marjan Nowicki / 51”[imię Marian według starej, już wówczas o nie obowiązującej pisowni].

Nie zaszkodzi jeszcze raz sprawdzić. No tak! W Słowniku Artystów Polskich, w nocie autorstwa Hanny Kubaszewskiej, czytamy, że interesujący nas Marian Nowicki, urodzony w Kawęczynie, uczeń Wojciecha Kossaka, wolny student Władysława Jarockiego, Ignacego Pieńkowskiego i Józefa Mehoffera w krakowskiej ASP, p r a w d o p o d o b n i e  zginął w obozie w Gusen.

Jest nadzieja, że pomogą nam Państwo rozwikłać zagadkę.

Marian Nowicki "Kulig", 1957 rok, źródło: Salon Dzieł Sztuki Connaisseur

Marian Nowicki „Kulig”, 1957 rok, źródło: Salon Dzieł Sztuki Connaisseur

Marian Nowicki "Spotkanie", 1951 rok, źródło: Salon Dzieł Sztuki Connaisseur

Marian Nowicki „Spotkanie”, 1951 rok, źródło: Salon Dzieł Sztuki Connaisseur

Źródła:

  • Materiały i informacje Salonu Dzieł Sztuki CONNAISSEUR, Kraków.
  • Słownik Artystów Polskich, tom VI, Warszawa 1889

Autor: Marek Sołtysik

Prozaik, poeta, dramaturg, krytyk sztuki, edytor, redaktor, artysta malarz i grafik, ilustrator, był pracownikiem w macierzystej Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w której ostatnio sporadycznie wykłada. Od roku 1972 publikuje w prasie kulturalnej. Autor kilkudziesięciu wydanych książek oraz emitowanych słuchowisk radiowych, w tym kilkunastu o polskich artystach, prowadzi także warsztaty prozatorskie w Studium Literacko-Artystycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Ulubiony artysta: Rafał Malczewski.

zobacz inne teksty tego autora >>