Bogato zdobiony rapier
mający należeć do Zymunta III Wazy
Auktionshaus Carsten Zeige, Berlin – Niemcy, 14 stycznia 2023, cena wywoławcza: 30.000 EUR

Obiekt będący z początkiem nowego roku tematem największej ilości dyskusji na temat polskich dzieł sztuki oferowanych poza granicami naszego kraju. Retoryka jaka przewija się w większości wypowiedzi zmierza głównie w kierunku udowodnienia, że jest to niemal obiekt należący do polskich regaliów i że został on na pewno zrabowany przez Niemców w czasie II wojny światowej.

Przestrzegamy jednak przed niepohamowaną i galopującą rządzą restytucji czegokolwiek co z Polską związane a aktualnie znajdującego się w obcych rękach. Aktualnie temat restytucji rozgrzany jest politycznie w Polsce tak bardzo, że mamy wrażenie, że niebawem polski rząd wystąpi z roszczeniem o restytucję złota za jakie wykupione miały być szczątki świętego Wojciecha przez Bolesława Chrobrego z rąk pruskich. W przypadku powyższego rapiera atrybucja jest naszym zdaniem bardzo mocno naciągana i twierdzenie, że rapier ten kiedykolwiek należał do króla Zygmunta III Wazy jest bardzo wątpliwe i niepoparte żadnym argumentem (jak również teza, że jest to polska strata wojenna). Fakt ten potwierdza zresztą oświadczenie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego: „Obiekt ten był weryfikowany pod kątem jego ewentualnej utraty w wyniku II wojny światowej. Obecnie brak jest podstaw do podjęcia wobec niego działań restytucyjnych”.

P.S. A wszystkich emocjonujących się ostatnimi wieściami na temat polskich arcydzieł powracających do kraju zachęcamy w najbliższym czasie do śledzenia oficjalnych komunikatów dotyczących obrazu „Rzeczywistość” Jacka Malczewskiego – branżowe ptaszki ćwierkają, że praca trafi do zbiorów dużej, polskiej instytucji (i to bynajmniej nie na drodze restytucji czy sądowego zajęcia).

Nikifor Krynicki (1895-1968)
„Miasteczko”
akwarela na papierze, 20 x 29 cm
Christie’s, Nowy Jork – Stany Zjednoczone, 18 stycznia 2023, cena wywoławcza: 1.500 USD

Mała rzecz a cieszy – autentyczna i dość typowa praca Nikifora jest reprezentantem polskiej sztuki nieprofesjonalnej na aukcji w nowojorskim oddziale Christie’s. Ważną kwestią jest cena wywoławcza ustalona na poziomie niższym niż ceny tego typu prac na polskim rynku. Polecamy!

Stanisław Chlebowski (1890-1969)
„Martwa natura z kwiatami i owocami”
akwarela, gwasz na papierze, 50 x 48 cm
Wettmann Kunstauktionen, Essen – Niemcy, 8 stycznia 2023, cena wywoławcza: 250 EUR

Ciekawa propozycja dla kolekcjonerów malarstwa związanego z Gdańskiem – praca związanego z tym miastem od wczesnej młodości Stanisława Chlebowskiego (którego nie należy mylić z jednym z najsłynniejszych polskich orientalistów Stanisławem Chlebowskim herbu Poraj). Praca może nieco banalna (naszym zdaniem) w kwestii tematyki jest jednak unikatowym przykładem przedwojennej twórczości Chlebowskiego – jego pracownia spłonęła w całości w 1945 roku wraz z ok. 800 pracami znajdującymi się tamże. Polecamy!

Olga Boznańska (1865-1940)
„Portret brunetki”
olej na sklejce, 25 x 20 cm
Amero Auctions, Sarasota – Stany Zjednoczone, 8 stycznia 2023, cena wywoławcza: 1.000 USD

Powyższy portret zafrasowanej dziewczyny w dużych okrągłych kolczykach nie ma absolutnie nic wspólnego z twórczością Olgi Boznańskiej. Nasz wzrok przyciągnięty został jedynie z powodu bardzo oryginalnego (acz uniwersalnego) rekwizytu który na zdjęciu demonstruje rzeczywiste rozmiary oferowanego obrazu. Odradzamy, nawet jeśli ów rekwizyt dodawany jest gratis do zakupu!

Stanisław Wyspiański (1869-1907)
„Autoportret”
kredka na papierze, 23 x 18 cm
Antique Arena Inc., Nowy Jork – Stany Zjednoczone, 14 stycznia 2023, estymacja: 100 – 150 USD

Jak zawsze doceniamy rzetelną robotę i opisy aukcyjne niektórych amerykańskich domów aukcyjnych – autoportret Stanisława Wyspiańskiego datowany przez nowojorski dom aukcyjny na 1986 rok (sic!). Naszym zdaniem jest to jednak falsyfikat naśladujący ostatni,  dramatyczny w wyrazie ołówkowy autoportret narysowany niedługo przed śmiercią – w 1907 roku. Odradzamy!