Polska sztuka na zagranicznych aukcjach: 1 sierpnia 2023

Stanisław Piotr Getter (1876-1947)
„Akt kobiety”
brąz patynowany, wysokość: 24 cm, z podstawą: 28 cm
Auktionshaus Mehlis, Plauen – Niemcy, 26 sierpnia 2023, cena wywoławcza: 600 EUR

Naszym zdaniem jest to jedna z najciekawszych pozycji w sierpniowych katalogach aukcyjnych – praca wybitnego rzeźbiarza Stanisława Piotra Gettera, którego prace praktycznie nie pojawiały się do tej pory na polskim rynku. A jest to twórca, którego sylwetkę warto przypomnieć zarówno ze względu na olbrzymi talent jakim był obdarzony, jak i znakomite wykształcenie, które zdobył. Pomimo, że pochodził z Warszawy to wykształcenie artystyczne zaczął zdobywać w Szkole Przemysłu Drzewnego w Zakopanem, później trafił do Szkoły Cyzelerskiej K. Niewiedzielskiego w Warszawie, by potem rozpocząć pracę w słynnym Zakładzie Braci Łopieńskich w Warszawie. Następnie uczęszczał do Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, którą ukończył jako uczeń Konstantego Laszczki, otrzymując w międzyczasie dwukrotnie srebrny medal Akademii. W trakcie studiów współpracował z Józefem Gardeckim przy wykonaniu słynnego, secesyjnego fryzu na fasadzie Teatru Starego w Krakowie.

Jak pisał o nim Tadeusz Dobrowolski: „Najlepiej wypowiadał się w dziedzinie aktu, tworząc stojące lub leżące postacie kobiece, które wydają się czymś pośrednim między bibelotem a rzeźbą. W aktach tych zrywał całkowicie z panującą jeszcze stylistyką impresjonizmu, a nawoływał do konwencji klasycystycznej (…)”. 

Oferowana praca idealnie wpisuje się w powyższe słowa Tadeusza Dobrowolskiego – mają zatem Państwo okazję kupić bardzo udaną rzeźbę, niezwykle ciekawego artysty rzeźbiarza, która została odlana za jego życia w jednej z warszawskich odlewni w latach dwudziestych XX wieku. Polecamy!

Igor Mitoraj (1944-2014)
„Twarz zawoalowana”
brąz patynowany, wysokość: 12 cm
Maître CARAYOL BIARRITZ ENCHERES SVV, Biarritz – Francja, 5 sierpnia 2023, estymacja: 400 – 600 EUR

Rzeźba Igora Mitoraja w formacie „biurkowym”, która na polskim rynku najczęściej była oferowana z tytułem „Tete secrete” i miała oznaczony nakład 250 egzemplarzy – w powyższym przypadku francuski dom aukcyjny zatytułował pracę jako „Mumia”, nie podając informacji o nakładzie (być może to niedopatrzenie, a być może wtórna reedycja). Niewątpliwie z punktu widzenia polskiego rynku niezwykle atrakcyjna jest proponowana estymacja – dwu/trzykrotnie niższa od cen na naszym rynku. Polecamy!

Mojżesz Kisling (1891-1953)
„Akt”
olej na płótnie, 26,9 x 19,1 cm
Sotheby’s, Nowy Jork – Stany Zjednoczone, 20 lipca 2023, cena sprzedaży: 24.000 USD (plus opłaty aukcyjne)

Powyższa praca jest naszym zdaniem dowodem potwierdzającym dwie tezy – po pierwsze dobrej klasy, olejne prace autorstwa Mojżesza Kislinga można nabyć na światowych aukcjach w cenach zdecydowanie bardziej konkurencyjnych do cen na naszym rodzimym rynku aukcyjnym (warto zwrócić uwagę, że powyższa praca pochodziła z dobrego, dojrzałego okresu twórczości Kislinga czyli z 1931 roku). Po drugie sezon wakacyjny sprzyja często okazjom na aukcjach – mamy przekonanie, że gdyby ta sama praca pojawiła się na aukcji np. w grudniu to osiągnięta cena mogłaby być znacznie wyższa. Nowemu nabywcy gratulujemy znakomitego zakupu!

Kazimierz Zielenkiewicz „Caziel” (1906-1988)
„Composition 05.01.1996”
olej na płótnie, 100 x 81 cm
Freeman’s, Filadelfia – Stany Zjednoczone, 23 sierpnia 2023, estymacja: 1.500 – 2.500 USD

W powyższym przypadku przypuszczamy, że autor (lub autorka) opisu katalogowego mógł popełnić dość istotny, merytoryczny błąd – tytuł pracy, sugerujący jednocześnie czas powstania pracy umieszcza ją… 8 lat po śmierci artysty. Równocześnie katalog wspomnianej aukcji informuje o opisie, datowaniu i sygnaturze na odwrociu pracy równocześnie nie umożliwiając obejrzenia fotografii tych informacji. Kazimierz Zielenkiewicz wykonywał podobne kompozycje abstrakcyjne w połowie lat sześćdziesiątych i być może powyższa praca pochodzi z 1966 roku? Z pewnością podana w opisie londyńska galeria Whitford Fine Art jest bardzo rzetelnym miejscem wystawienniczym (gdzie miało miejsce kilka wystaw twórczości Kazimierza Zielenkiewicza) – jeśli zatem faktycznie powyższa praca była tamże eksponowana, to w kwestii autentyczności pracy nie powinno być absolutnie żadnych zastrzeżeń.

Kazimierz Alchimowicz (1840-1916)
„Opowieść Szeherezady”
olej na płótnie, 93,5 x 62,5 cm
Historia Auctionata, Berlin – Niemcy, 22 sierpnia 2023, cena wywoławcza: 10.000 EUR

Historia aukcyjna powyższej pracy nie wróży naszym zdaniem niczego dobrego – praca była wystawiona w tym samym domu aukcyjnym w styczniu tego roku i przy cenie wywoławczej 3.000 EUR została wylicytowana za 20.000 EUR. Aktualnie cena wywoławcza wynosi 10.000 EUR, a my zapewne nigdy nie dowiemy się jakie były powody niedojścia do skutku transakcji po styczniowej aukcji (czy było to jedynie nierozważne licytowanie przez jednego z licytujących powyżej swoich możliwości finansowych czy też poważne istotne, merytoryczne wątpliwości jakie pojawiły się już po aukcji?).

Naszym skromnym zdaniem odręczna inskrypcja umieszczona na odwrociu pracy nie gwarantuje w chwili obecnej niczego w kwestii autorstwa (a inskrypcję takową znacznie łatwiej pod względem technologicznym nanieść wtórnie na odwrociu obrazu niż sygnaturę w obrębie kompozycji malarskiej) – znacznie ważniejsza byłaby wspomniana w opisie aukcyjnym, zachowana podobno fragmentarycznie warszawska nalepka wystawowa – jest to jednak kolejna kwestia, która rozbudza w nas wątpliwości – zazwyczaj tego typu ślady historii wystawienniczej umieszczone na odwrociu zachowują się w dobrym stanie do dzisiaj, zwłaszcza jeśli miałyby tak istotny wpływ na potwierdzenie autorstwa niesygnowanej pracy.