Jeszcze nie tak dawno studenci historii sztuki musieli spędzać długie godziny w ciemnych bibliotekach na przeglądaniu wielosetstronicowych albumów, żeby „zobaczyć” dzieła na własne oczy. Jeśli nie było możliwości wyjazdu do danego muzeum, miasta czy kraju, należało się zadowolić (najczęściej czarno-białą) fotografią. My mamy szczęście żyć w czasach, w których dzieła sztuki z całego świata są na wyciągnięcie ręki, a to dzięki digitalizacji i upowszechnianiu zbiorów muzealnych, co jest coraz bardziej popularną praktyką wielu instytucji także w Polsce. W dzisiejszym wpisie przygotowaliśmy dla Was przewodnik po polskich zbiorach sztuki XIX i XX wieku, które możecie obejrzeć w doskonałej jakości na ekranie swojego komputera lub smartfona. W każdym momencie, całkowicie za darmo i bez ograniczeń. Zapraszamy!
Muzeum Narodowe w Warszawie jako jedno z pierwszych zaczęło udostępniać on-line swoje zbiory, a dodatkowo w bardzo przystępny sposób, z przyjazną użytkownikowi wyszukiwarką dzieł. Obecnie na stronie Muzeum zdigitalizowanych i udostępnionych jest ponad 45 tysięcy obiektów (całość kolekcji to ponad 830 tysięcy dzieł!), co daje już całkiem dużą bazę polskich dzieł sztuki do oglądania. Dodatkowo, na stronie utworzonych jest kilkaset pokazów tematycznych, których przejrzenie na pewno zajmie nam wiele pasjonujących wieczorów 🙂
Nasze krakowskie Muzeum Narodowe ruszyło dynamicznie i z hukiem ze stroną swoich zbiorów w połowie zeszłego roku. To ogromna wartość – Muzeum posiada kolekcję sztuki młodej polski o nieopisanej wartości, a na stronie możemy zobaczyć dzieła, które zwykle nie są eksponowane na wystawach. Można np. „przekartkować” szkicowniki Jana Stanisławskiego lub Stanisława Wyspiańskiego czy zajrzeć na tył pracy Leona Wyczółkowskiego. Kraków także przygotował tematyczne albumy, które gorąco polecamy, a szczególnie kolekcję „Malarstwo Młodej Polski”.
Długo czekaliśmy na udostępnienie zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu, ale w końcu, w listopadzie 2023 udało się! Muzeum posiada wyśmienitą kolekcję polskiego malarstwa, szczególnie XIX-wiecznego i z początku XX wieku. Stona jest bardzo przejrzysta, opisy dokładne, a dodatkowym plusem informacja, gdzie dany obraz jest udostępniany (z niezwykłą dokładnością co do sali ekspozycji).
Muzeum Śląskie to w ostatnich latach prężnie rozwijająca się, nowoczesna instytucja, co widać nie tylko w ich pięknej siedzibie w Katowicach, ale także w sieci. W internecie udostępniają dużą część swoich zbiorów z wielu, różnych kategorii (m.in. sztuki, fotografii, etnologii), a mają naprawdę świetną kolekcję polskiego malarstwa zarówno dawnego jak i współczesnego. Po niedawnej aktualizacji w 2024 roku strona działa bez zarzutu, umożliwia szczegółowe filtrowanie, a większości obiektów towarzyszy poszerzony opis.
Łódź to przede wszystkim kolebka awangardy i miejsce prac takich artystów jak Kobro, Strzemiński, Wróblewski. Muzeum posiada bogate zbiory sztuki współczesnej, ale i dla wielbicieli dawnego malarstwa się coś znajdzie – Malczewski, Fałat, Wyspiański…
Może to muzeum nie ma tak bogatych zbiorów jak Kraków czy Warszawa, ale do kwestii rozumienia digitalizacji i uzupełniania opisów podchodzą bardzo rzetelnie. Na ten moment do obejrzenia na stronie Muzeum w Kielcach jest prawie 600 obiektów, ale wszystkie dokładnie opracowane i pogrupowane. Czekamy na więcej!
MUZEUM TATRZAŃSKIE W ZAKOPANEM
89 zdigitalizowanych prac Witkacego, ponad 300 obrazów i grafik w albumie „Sztuki piękne pod Tatrami” i 600 obiektów związanych z Wojciechem Brzegą – jednym z pierwszych wykształconych górali – artystów. Czy trzeba jeszcze czegoś więcej, żeby Was zachęcić do zajrzenia na ich portal?
Kolekcja Zamku Królewskiego na Wawelu obejmuje ogromnie szeroki wachlarz dzieł i obiektów, ale wśród setek tysięcy obiektów znalazły się też znakomite przykłady polskiego malarstwa. Sama wyszukiwarka nie może najbardziej intuicyjna, a w liście działu całego malarstwa brakuje autorów (trzeba dopiero wejść w kartę poszczególnego obiektu), ale to i tak strona godna polecenia, z uwagi na wyjątkowość kolekcji.
Muzeum w Lublinie od 2020 roku ma status Muzeum Narodowego i bardzo prężnie dba zarówno o rozwój swojej kolekcji, jak i o digitalizację zbiorów. Na ich stronie znajdziemy bardzo bogatą kolekcję malarstwa, ze zdjęciami w doskonałej jakości, szczegółowymi opisami i esejami na temat większości obiektów. Sama przyjemność korzystania!
Muzeum Narodowe w Szczecinie może poszczycić się zróżnicowaną kolekcją obejmującą obiekty związane z żeglugą, samym miastem, etnografią Pomorza oraz posiada spore zbiory sztuki polskiej i europejskiej. Na szczególną uwagę zasługują dzieła polskiej awangardy oraz malarstwo 20-lecia międzywojennego. Sama strona jest przejrzysta, a opisy obiektów bardzo rozbudowane.
NARODOWE MUZEUM MORSKIE W GDAŃSKU
Cieszy nas, kiedy także mniejsze i sprofilowane muzea zdają sobie sprawę z tego jak istotną kwestią jest udostępnianie zbiorów on-line. Muzeum Morskie prezentuje w swojej siedzibie w Gdańsku wyjątkową kolekcję malarstwa o tematyce marynistycznej, a wszystkie te prace (oraz wiele więcej) możemy obejrzeć także on-line – to prawdziwa skarbnica dla amatorów sztuki!
MUZEUM ŚLĄSKA OPOLSKIEGO W OPOLU
Muzeum w Opolu dysponuje bardzo ciekawym i przekrojowym zbiorem malarstwa polskiego – od klasyków Młodej Polski aż po współczesną sztukę m.in. Jerzego Nowosielskiego i Henryka Stażewskiego. Ogromnie doceniamy ich trud włożony w digitalizację i cieszymy się, że prace te można oglądać on-line.
Niewielkie muzeum okręgowe, a mogące się pochwalić naprawdę ciekawym zbiorem malarstwa młodopolskiego. Do tego portal stworzony z rozmysłem, czytelny, intuicyjny, a każdemu obiektowi towarzyszy krótki opis. Bardzo nam się podoba!
Internetowy katalog prac z kolekcji rogalińskiej zdecydowanie cieszy oko – to ponad 300 obrazów mistrzów Młodej Polski pochodzących ze zbiorów Fundacji im. Raczyńskich przy Muzeum Narodowym w Poznaniu.
Widać, że strona jest jeszcze w fazie testów (świadczą o tym choćby nieuzupełnione opisy podstron), ale już teraz widać naprawdę duży potencjał w tym interenetowym katalogu dzieł. Muzeum Warszawy to ogromnie różnorodne zbiory, ale w dziale malarstwa i rysunku czeka na nas już ponad 1300 obiektów!
W ich zbiorach on-line dominują zdjęcia i dokumenty, ale można także napotkać na rysunki i grafiki krakowskich artystów.
MUZEUM HISTORYCZNE W BIELSKU-BIAŁEJ
Nie nazwałabym tego portalu przyjaznym użytkownikowi, ale warto się trochę pomęczyć chociażby dla kolekcji prac Juliana Fałata. Muzeum udostępnia też spacer on-line po Fałatówce, gdzie można obejrzeć ekspozycję nie wstając z fotela!
MUZEUM PODLASKIE W BIAŁYMSTOKU
Obiektów w bazie całkiem sporo, bo ponad 10 tysięcy, a w tym masa różności – od drobiazgów jak sprzączki paska, przez plakaty, monety, fotografie, aż do mebli, malarstwa i rzeźby. Całkiem sprawne wyszukiwanie, czytelny i przyjazny użytkownikowi podział na kategorie. Zdjęcia nieco małej rozdzielczości, ale do użytku własnego/internetowego jak najbardziej odpowiednie.
Muzeum powoli rozbudowuje swoje zbiory sztuki on-line, a zdecydowanie warto do nich zaglądać, bo posiadają bardzo dobrą kolekcję artystów Grupy Toruńskiej (m.in. spory zbiór prac Tymona Niesiołowskiego i Stanisława Borysowskiego).
Projekt Google związany ze sztuką i kulturą to ogromna inicjatywa ogólnoświatowa i załapało się do niej także ponad 30 polskich instytucji, m.in. Muzea Narodowe w Warszawie i Krakowie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Pałac w Wilanowie, Zamek Królewski w Warszawie, a także Polskie Muzeum w Rapperswillu. Platforma umożliwia obejrzenie kilkunastu dzieł z każdej placówki w najlepszej możliwej jakości i największej rozdzielczości, co pozwala na oglądanie najmniejszych detali obiektów!
ZINTEGROWANA PLATFORMA EDYKACYJNA
Na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej znajdziemy zdigitalizowane dzieła sztuki i dokumenty – szczególnie duży zbiór stanowią dzieła na papierze: grafiki, rysunki, fotografie i kartwy pocztowe.
Wirtualne Muzea Małopolski to kolejny projekt zbierający kolekcje małopolskich instytucji. Na portalu można obejrzeć ponad 1200 zgititalizowanych obiektów z 42 muzeów na terenie województwa. Dużym atutem są zarówno poszerzone opisy oraz wysokiej jakości zdjęcia, a w przypadku rzeźb i rzemiosła możliwość obejrzenia pracy z każdej strony dzięki technologii 3D.
Lista instytucji i portali udostępniających zbiory polskich dzieł sztuki on-line nie jest oczywiście zamknięta! Codziennie digitalizowane są nowe dzieła i kolejne muzea rozpoczynają swoją drogę z rozpowszechnianiem zbiorów w ten sposób. Jeśli znacie inne placówki, które dzielą się swoimi kolekcjami – napiszcie do nas, a na pewno dołączymy je do listy!
Autor: Karolina Bańkowska
Historyk Sztuki. Antykwariusz w Salonie Dzieł Sztuki Connaisseur. Entuzjastka Krakowa przełomu XIX i XX wieku - jego sztuki, architektury, historii i obyczajowości.
Ulubiony artysta: Zdzisław Beksiński.
zobacz inne teksty tego autora >>
